Single Malt Scotch Whisky is een prijzig drankje. Daarom zeg ik altijd dat je het bewust moet proeven en niet drinken. Maar hoe proef je nou een goed glas whisky?
Het begint met het juiste glas, voor mij is dat een dun glas op een steeltje wat we kennen van proeven van sherry of port. Deze zijn wel breekbaar, dus ik gebruik ook graag de variant zonder steeltje wat bekend staat als een spey dram. Belangrijk is dat het glas schoon is en geen geur heeft, een glas poetsen met een (speciaal) doekje met een beetje whisky is ideaal.
Proef kleine hoeveelheden, 1cl kan al genoeg zijn, zo kun je meer whisky’s met elkaar vergelijken. Ik raad iedereen af om auto te gaan rijden met drank op, maar wettelijk mag je twee horeca hoeveelheden van 3,5 cl tot je nemen. Dit is voor mij de maatstaf tot serieus proeven, maximaal zeven proefjes dus.
Bestudeer kleur, viscositeit en geur voordat je een klein slokje neemt. Zoals Robin beschreven heeft in zijn boek, kun je wel 200 aroma’s in een glas whisky ruiken. Je proeft echter maar 4 smaken; zoet, zuur, zout, en bitter. Alle aroma’s kennen is in mijn ogen onmogelijk en persoonlijk. Het geeft dus niets als jij iets anders proeft dan iemand met dezelfde whisky in zijn glas. Meestal wordt je wel beïnvloed en over het algemeen hebben dames een specifiekere aanduiding van aroma’s. Als ik fruitige aroma’s ruik, is Carmen vaak wat specifieker en heeft ze het over een overrijp zomerpeertje of het schilletje van een sinaasappel.
Warm je whisky een beetje op in je glas, doordat de whisky iets in temperatuur stijgt, zul je duidelijk wat zwaardere aroma’s waarnemen. In de meeste whisky ruik je dan vanille of andere zoete aroma’s; caramel, toffee of soms zelfs bepaalde snoepjes.
Als je een slokje wat langer in je mond houdt, zal uiteindelijk het pepertje verdwijnen en de whisky wat vetter worden. Het verspreid zich elegant over al je smaak receptoren en onder je tong een aroma explosie veroorzaken. Neem je tijd en probeer zolang mogelijk te genieten van de smaak. Eric Stephens zei ooit tegen mij, voor ieder jaar in het vat een seconde op de tong.
Neem een tweede slokje en ontdek dat je hier zomaar andere aroma’s in kan waarnemen. Het hoeft niet altijd positief te zijn, een rokerige whisky kan een associatie geven met een traumatische schoorsteenbrand of een (jonge) whisky met een hoog alcohol percentage kan scherp zijn. Maar met de juiste uitleg van een specialist zul je bepaalde aroma’s gaan begrijpen en waarderen, lees dus het etiket altijd aandachtig of google de whisky.
Locatie en moment kunnen ook bepalend zijn voor de smaak. Neem van mij aan dat The Balvenie DoubleWood een van je favorieten wordt als je hem op de heuvel bij Balvenie castle gedronken hebt. Of wat dacht je van een 23 jaar oude Glenfiddich Grand Cru met een steak tartaar van Theo of Raoul…
